Creatief denken, een begrip waar je in de onderwijswereld niet omheen kan. Logisch ook, aangezien creatief denken een steeds grotere rol begint te spelen in de digitaliserende wereld van nu. Het is niet voor niks één van de 21-eeuwse vaardigheden. Maar wat houdt creatief denken nu precies in en waarom wordt het begrip zo vaak genoemd in het onderwijs?
Creatief denken; wat en waarom?
Creatief denken is het zien van kansen, het leggen van nieuwe verbindingen, flexibel kunnen zijn, fouten durven maken en jezelf hierdoor verder ontdekken en ontwikkelen. Je laat je niet zomaar uit het veld slaan als dingen even anders gaan dan je had gepland. Om kunnen gaan met veranderingen is dus een belangrijk onderdeel van creatief kunnen denken en super belangrijk in de steeds veranderende wereld van nu. Deze wereld laat zien dat we steeds meer afstappen van ‘hoe het altijd gegaan is’ en dat we juist ruimte moeten maken voor vernieuwing.
Om deze vernieuwing voor te kunnen zetten, is het van belang dat onze leerlingen zelf op zoek gaan naar innoverende oplossingen en dat zij zelf dingen gaan ontdekken en onderzoeken. Leerlingen worden hierdoor geprikkeld om zelf actief na te denken om nieuwe verbindingen te maken en zo tot meerdere oplossingen of ideeën te kunnen komen.
Jonge kinderen excelleren in creatief denken
Eigenlijk hoeven wij als leerkracht het creatief denken alleen te blijven onderhouden bij de kinderen. Jonge kinderen excelleren namelijk in creatief denken, maar dit neemt af zodra ze ouder worden. Ik hoor je al denken, zou dit echt waar zijn? Laten we het testen. Pak een paperclip en bedenk wat je allemaal met een paperclip zou kunnen doen. Wellicht kom je op 20 ideeën, maar wist je dat kinderen tussen de 3 en 5 jaar vaak meer dan 80 toepassingen kunnen verzinnen!
Gelukkig is creatief denken geen goddelijke vonk maar kan je het leren door leerlingen aan te leren dat problemen oplossen een proces is, dat je met elkaar ideeën nog sterker kan maken en dat ieders kracht waardevol is.
Creatief denken stimuleren!
Nu het belang van creatief denken is genoemd, besef je dat je als leerkracht de taak hebt om het creatief denken bij je leerlingen te stimuleren. Dat klinkt als een lastige taak…. Nee joh! Je weet namelijk dat ze van nature nieuwsgierig en erg creatief zijn. Kinderen hebben namelijk een natuurlijke nieuwsgierigheid en zijn erg creatief. Ze zijn onderzoekend, ontdekkend, stellen vragen, hebben lef en durven nieuwe dingen uit te proberen.
Als leerkracht heb je dus eigenlijk best een gemakkelijke taak: deze natuurlijke nieuwsgierigheid en creativiteit de ruimte geven en vooral het vrije denken stimuleren. Soms heb je wellicht geen zin of tijd om leerlingen te begeleiden in het vrije denken en zeg je dingen als: ‘dat is nu eenmaal zo’ of ‘omdat ik het zeg’. Ik denk dat we dit allemaal wel herkennen en ook ergens wel inzien dat dit wellicht niet de juiste reactie is om kinderen te stimuleren tot creatief denken. Om dit te voorkomen, kan je gebruik maken van deze handige tips:
- Laat leerlingen risico’s nemen en stimuleer de wat extremere ideeën
- Geef positieve feedback op de ideeën van leerlingen
- Zorg voor een creatieve omgeving met voldoende materialen om de creativiteit van de leerlingen de vrije loop te laten gaan.
- Gebruik brainstormoefeningen om het creatief denken te stimuleren. Denk hierbij aan oefeningen als mind mapping of omgekeerd denken.
- Maak puzzels samen met de leerlingen. Puzzels stimuleren de vaardigheid om naar oplossingen te zoeken.
In het kort
Dus, stimuleer je leerlingen om zo vrij mogelijk te denken: als tijd, geld en middelen nu geen rol zouden spelen, wat zouden ze dan allemaal willen doen? Het kan niet gek genoeg, denk groot, want alles is immers mogelijk! Onrealistische ideeën kunnen in een vervolgstap altijd nog worden gevormd naar ideeën die wellicht wel haalbaar zijn. Ook kunnen deze ideeën nog aangevuld worden door medeleerlingen. Door open te staan voor de meningen van anderen kunnen je leerlingen hun eigen idee sterker maken. Geef je leerlingen vooral de ruimte en laat ze erop vertrouwen dat ze hun eigen idee mogen uiten.
Op zoek naar leuke ideeën om het creatief denken in de klas te stimuleren? Neem dan een kijkje op de volgende website: Creatief denken = “out of the box” denken – Onderwijs Maak Je Samen